Deo Volente

Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.’ (Jakobus 4: 15b)

Plannen maken
Wat zijn uw plannen voor dit nieuwe jaar? Heeft u goede voornemens of doet u daar niet aan? De meest voorkomende goede voornemens zijn: stoppen met roken, meer bewegen en gezonder eten, las ik ergens. Daar lijkt mij niets mis mee. Je kunt natuurlijk ook andere plannen hebben voor het nieuwe jaar. Grote plannen, zoals een nieuwe opleiding, een carrière switch of een nieuw huis, of kleine plannen; dingen veranderen in je werk of in je huishouden. Jakobus, de broer van de Heere Jezus en voorganger van de gemeente in Jeruzalem, leert ons om alle plannen die wij maken, te maken onder voorbehoud: Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.’

D.V.
Deze tekst is misschien wel de meest geciteerde Bijbeltekst die er is. Vaak wordt deze tekst in het Latijn geciteerd en afgekort: D.V. (met hoofdletters), de afkorting van Deo Volente: ‘Zo de Heere wil.’ Een enkele keer zie je ook staan: s.c.j. (met kleine letters), de afkorting van sub conditione jacobi; ‘onder het voorbehoud van Jakobus.’ In christelijke kring is het gebruik om bij aankondigingen van geplande activiteiten steeds dit voorbehoud te noemen. Maar wat wordt er precies mee bedoeld? Wat betekent het als wij plannen maken voor de toekomst en wij maken die plannen Deo Volente?

Afhankelijk
Ik denk dat veel mensen bij het opschrijven van D.V. vooral denken aan: ‘Zo de Heere mij het leven geeft.’  Leven is immers niet vanzelfsprekend, het is een gave van God. Wij mensen zijn als een damp, zegt Jakobus. Inderdaad, wij kunnen er niet van uitgaan dat wij over een half jaar leven, dat moet gegeven worden. We zijn voor elke dag, ja zelfs voor elke ademtocht, afhankelijk van de Heere God. 
En daarom maken we onze plannen ‘Zo de Heere wil en wij leven.’

Gods wil
Maar het voorbehoud van Jakobus heeft ook nog een andere betekenis. ‘Zo de Heere wil’ wijst op de wil van de Heere God. Hij is degene die ons leven bestuurt en leidt. Hij regeert ons leven. Wij maken plannen voor de toekomst, maar daarboven staat Gods plan. Boven onze wil staat Gods wil. Er zijn dus twee willen in ons leven. En in geloof moet je steeds weer leren om Gods wil voor te laten gaan. Deo Volente, want Gods wil is belangrijker dan hoe ik het wil.

Vertrouwen

Als Gods wil parallel loopt met onze wil, is er geen probleem. Dan gaan onze plannen door zoals wij dat gepland hadden. Maar als die twee plannen niet parallel lopen, als ze botsen, kan dat heel moeilijk zijn. Het leven loopt soms heel anders loopt dan je verwacht of gepland had. Die studie of opleiding blijk toch niet bij jou te passen. Je relatie gaat uit. Je moet stoppen met de baan die je hebt. God leidt je leven soms op een manier die niet begrijpt. Dan kan het heel moeilijk zijn om te vertrouwen dat God het in de hand heeft en het goed zal maken.

Gods weg met Jezus
Jakobus heeft dat zelf ook meegemaakt. Ook in zijn leven en in zijn gezin liepen dingen anders dan verwacht. Wie had verwacht dat hun broer Jezus de beloofde Messias is? Wie had er gerekend met de kruisdood van Jezus? En toch, via die wonderlijke weg zet God Zijn wil door. En Zijn plan is goed. Gods weg met Jezus brengt heil aan Jakobus, aan hun moeder Maria en aan zovele anderen. Aan de weg die Jezus is gegaan, zien we wat Gods wil met ons leven is. Hij wil ons redden en zalig maken. Daar heeft Hij veel voor over. Daar heeft Hij het meest kostbare wat Hij had, Zijn eigen Zoon, voor overgegeven. Dat besef mag ons bemoedigen bij alle plannen, groot en klein, die wij maken.

2020
Laten we daarom ook in 2020 al onze plannen maken onder het voorbehoud van Jakobus ‘Zo de Heere wil en wij leven.’ Dan mogen we weten dat wat dit jaar ook allemaal zal brengen, aan voorspoed en tegenslag, aan gezondheid en ziekte, aan rijkdom en armoede, ons leven ligt in Zijn Hand. Gods wil gaat door. God is getrouw, Zijn plannen falen niet!

 Ds. D.M. Heikoop